CỨU SỐNG BỆNH NHÂN SỐC ĐA CHẤN THƯƠNG BẰNG KỸ THUẬT CAN THIỆP MẠCH TRONG 10 PHÚT
Bệnh nhân bị bức tường đổ đè lên người, đa chấn thương nguy kịch đến tính mạng, đã được các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ cấp cứu thành công nhờ phương pháp nút mạch với thời gian 10 phút.
Bệnh nhân nam T. H. C., 31 tuổi, địa chỉ ở Phong Điền – Cần Thơ được tuyến trước chuyển đến BVĐKTƯ Cần Thơ vào lúc 10 giờ 38 phút ngày 11/9/2022 với tình trạng lơ mơ, da niêm nhợt, mạch nhanh nhẹ, huyết áp thấp, thở nhanh nông, co kéo lồng ngực, than đau nhiều vùng lưng và chậu hông, tê hai chân, vết thương phức tạp vùng đầu mặt, tràn khí dưới da vùng ngực trái, biến dạng vai phải, sờ ổ khớp rỗng vai phải, tay phải lạnh hơn tay trái, mạch, quay, trụ tay phải không bắt được.
Trước đó bệnh nhân phụ làm nhà cho người thân, do bức tường bất ngờ đổ sập, bệnh nhân bất tỉnh được người thân đưa đi cấp cứu.
Các bác sĩ khoa Cấp cứu vừa hồi sức chống sốc: thở oxy, truyền dịch, truyền máu chảy nhanh, giảm đau và kích hoạt quy trình báo động đỏ nội viện, hội chẩn nhiều chuyên khoa với chẩn đoán: choáng chấn thương, đa thương do tai nạn lao động như: Chấn thương sọ não, vết thương phức tạp hàm mặt, tràn khí màng phổi, tràn khí dưới da vùng ngực, trật khớp vai phải, tổn thương động mạch nách, chấn thương cột sống thắt lưng, gãy khung chậu lệch ít, gãy xương cùng cụt bên trái di lệch, tụ máu sau phúc mạc lượng nhiều nghĩ do tổn thương đám rối trước xương cùng, rối loạn đông máu nặng.
Các bác sĩ quyết định tiến hành xử trí với thứ tự ưu tiên: Giải quyết ổ chảy máu lưu lượng lớn vùng chậu bằng phương pháp can thiệp nội mạch, dẫn lưu màng phổi, nắn khớp vai và phẫu thuật tắc động mạch cánh tay.
Hình ảnh DSA trước can thiệp
Trước tiên, các bác sĩ can thiệp mạch tiến hành chụp mạch số hóa xóa nền mạch máu vùng chậu phát hiện ổ thoát mạch từ nhánh động mạch chậu trong (T) và tiến hành nút mạch cầm máu ổ thoát mạch lưu lượng lớn với thời gian 10 phút (bơm tắc bằng hỗn hợp keo Histoacryl). Sau can thiệp nút mạch thành công tình trạng huyết động bệnh nhân cải thiện tốt mạch rõ, huyết áp ổn định, bệnh nhân được chuyển hậu phẫu, điều chỉnh rối loạn đông máu và tiếp tục thực hiện các can thiệp tiếp theo. Sau đó được xử tiếp các tổn thương như nắn khớp vai phải để giải phóng chèn ép động mạch nách, dẫn lưu màng phổi trái, khâu vết thương phức tạp vùng đầu mặt.
Theo dõi sau 24 giờ mạch quay và trụ tay phải đều bắt rõ, các ngón tay hồng, ấm. trong thời gian tới cần can thiệp cố định bên trong của gãy xương cùng cụt.
Hình ảnh DSA sau can thiệp
Theo BSCK2. Huỳnh Thống Em - Giám đốc Trung tâm Chấn thương chỉnh hình bệnh viện: Chấn thương khung chậu thường liên quan tới những tổn thương nặng và nguy cơ tử vong hay tàn phế cao. Xương chậu bị gãy làm thay đổi thể tích khung chậu, chảy máu sau phúc mạc đưa đến tình trạng sốc giảm thể tích. Can thiệp nội mạch kiểm soát chảy máu được ưu tiên lựa chọn hàng đầu thay thế cho việc phẫu thuật mổ mở trong các chấn thương gãy khung chậu.
Tình trạng bệnh nhân ổn định sau can thiệp
Can thiệp nội mạch giữ vai trò ý nghĩa trong điều trị chấn thương vùng chậu, do có nhiều tiến bộ vượt trội hơn can thiệp phẫu thuật. Trước hết, phẫu thuật vùng chậu do phẫu trường hẹp nên rất khó thao tác. Thứ hai, phẫu thuật giải phóng chèn ép khối máu tụ vùng chậu có thể rất nguy hiểm. Cuối cùng, do hệ thống mạch máu vùng chậu phong phú và nhiều vòng nối, nên việc cột mạch máu vùng chậu hạ vị không hiệu quả. Người bệnh có thể tử vong do lượng lớn máu chảy từ đám rối mạch và tổn thương mạch máu xương chậu. Tỷ lệ thành công trong kỹ thuật tắc mạch khoảng 85-100% kiểm soát được chảy máu, đồng thời với sự phối hợp của nhiều chuyên khoa trong xử trí, sớm ổn định vững khung chậu.
